نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مریم امیدخدا ¹
• زهرا اباذری ²
• نجلا حریری ³
• زهره میرحسینی ⁴

¹ دانشجوی دکتری رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال.

² دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران .

³ استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران.

⁴ دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران.

چکیده

این مقاله باهدف ارائه مدل برنامه­ریزی متناسب فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه­های عمومی ایراننگاشته شده است. رویکرد پژوهش از نوع کاربردی و ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه است. جامعه آماری، (29 نفر مدیران و کارشناسان نهاد کتابخانه­های عمومی کشور) خبرگان بودند، تجزیه‌وتحلیل داده­ها بر اساس تکنیک دلفی صورت گرفت و سپس جهت تائید نهایی الگوی به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی استفاده شد. در تحلیل عاملی اکتشافی، برای استخراج عامل­ها از روش مؤلفه‌های اصلی با چرخش واریماکس استفاده گردید. برای تعیین تعداد عامل‌های استخراج‌شده از سه شاخص استفاده شد: الف. ارزش ویژه (بزرگ‌تر­ از 1) ب. نسبت واریانس تبیین شده توسط عامل­های استخراج‌شده و ج. نمودار ارزش‌های ویژه. یافته­های حاصله از تکنیک دلفی نشان داد که از میان 25 گویۀ مربوط به به‌کارگیری در برنامه­ریزی فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه­های عمومی، درصد فراوانی تجمعی چهارده گویۀ ازنظر خبرگان موردمطالعه در پانل دلفی بیشتر از 70 درصد بوده است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، مؤلفه‌های برنامه­ریزی را در 4 عامل خلاصه نموده است. این چهار عامل که درمجموع 65% از کل تغییر­پذیری مؤلفه‌ها را تبیین می­نمایند. سپس با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی، مدل نهائی با ضرایب استاندارد ساخته شد. بر اساس نتایج این تحلیل، مدل برازش شده مناسب بود. مدل نهائی این پژوهش شامل 4 عامل است که عبارت‌اند از: عامل اول یعنی «بررسی اهداف و شناسایی مسئله»، عامل دوم یعنی «نیازسنجی»، عامل سوم یعنی «تدوین برنامه و تعیین برآمدهای مناسب»، عامل چهارم یعنی «نظارت و ارزیابی». با بهره­گیری از راهبردهای برنامه­ریزی می­توان فعالیت‌های فرهنگی را به‌خوبی مدیریت نمود. به علت فقدان مدلی برای برنامه­ریزی فعالیت‌های فرهنگی کتابخانه‌های عمومی ایران، این پژوهش، می­تواند به­عنوان مدلی مناسب جهت برنامه­ریزی فعالیت‌های فرهنگی مورداستفاده قرار گیرد. به‌کارگیری این مدل مدیران کتابخانه­های عمومی را در تصمیم‌گیری‌های مربوط به فعالیت‌های فرهنگی یاری خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

• برنامه ریزی
• فعالیت‌های فرهنگی
• کتابخانه های عمومی
• مؤلفه‌های برنامه ریزی

عنوان مقاله [English]

Providing an Appropriate Planning Model for the Cultural Activities of Iranian Public Libraries Iran

نویسندگان [English]

• Maryam Omidkhoda ¹
• Zahra Abazari ²
• Nadjla Hariri ³
• Zohreh Mirhosseini ⁴

¹ Ph.D Student of Knowledge & Information Sciences, Islamic Azad University, Tehran North Branch, Tehran, Iran.

² Associate Professor, Department of LIS, Islamic Azad University, Tehran North Branch, Tehran, Iran.

³ Professor, Department of LIS, Islamic Azad University, Oloom Tahghighat Branch, Tehran, Iran.

⁴ Associate Professor, Department of LIS, Islamic Azad University.Tehran North Branch, Tehran, Iran.

چکیده [English]

: In this research, aim is to provide a model for planning the cultural activities of public libraries in Iran. In this applied research, data gathering tool was a questionnaire. In this study, 29 managers and experts of the public libraries participated. For factor analysis of the data, also the determination of the number of main factors was used from three indicators: a) the special value b) the ratio of variance explained by each factor; and c) the graph of special values. The results of Delphi technique showed that among of 25 sub-components related to the Proper of planning-cultural activities of public libraries, the cumulative Percentage frequency of fourteen sub-components was more than 70% from the point of view decision makers and experts in Delphi panel.The results of exploratory factor analysis summarized the planning components into four latent factors. These four factors, which explained %65 of the total variation, are: The first extracted factor is"defining goals and identifying the problem", the second factor is"Needs Assessment". The third factor is" Develop a plan and determine appropriate outcomes", the fourth factor is "Monitoring and evaluation".the ranking model was constructed with standardized coefficients, by using the confirmatory factor analysis. According to the results of Confirmatory factor analysis. The fitted model was fairly appropriate (suitable). Value: Using planning strategies, cultural activities can be well managed. Due to the lack of a model for planning the cultural activities of public libraries, this research is important. Applying this model will help planners and managers of public libraries to make decisions about cultural activities.

کلیدواژه‌ها [English]

• Components Planning
• Cultural Activities
• Planning
• Public Librarie