مدیریت اطلاعات

ارائه چارچوب مفهومی شبکه‌های اجتماعی علمی با استفاده از روش فراترکیب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‏شناسی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه علوم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22034/aimj.2021.133486

چکیده

شبکه‏های اجتماعی علمی، در خلق، سازمان‎دهی، ذخیره، اشتراک، اشاعه و استفاده از اطلاعات و دانش، میان جوامع علمی نقش مهمی دارند و فرایندهای مدیریت اطلاعات و دانش و ارتباطات میان آنها را تسریع و تسهیل می‎کنند. هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی ابعاد و مؤلفه‏های شبکه‏های اجتماعی علمی و ارائه چارچوب مفهومی آن است. این پژوهش کاربردی و با روش اسنادی و فراترکیب اجرا شده است. در مجموع، 50 منبع از 325 منبع برای فراترکیب نهایی مناسب بود که از بین این منابع، 170 کد، 25 مفهوم و 8 مقوله استخراج شد. برای تجزیه‎وتحلیل اطلاعات، از روش هفت مرحله‌ای فراترکیب سندلوسکی و باروسو استفاده شد. یافته‏ها نشان داد که مؤلفه‏های مدیریت (توسعه علم، مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش)؛ فناوری (سیستم‏های اطلاعاتی، وب‏سایت‏های اجتماعی علمی و شبکه‏های اجتماعی)؛ فرهنگ (رفتار علمی، نگرش علمی، عوامل محیطی و عوامل اجتماعی)؛ ارتباطات (انواع ارتباطات و ابزارهای ارتباطات)؛ یادگیری (آموزش، محتوا و مشارکت)؛ ویژگی‏های فردی (تخصص، مهارت، علاقه و انگیزه)؛ عملکرد علمی (تولید، ارزیابی، سنجش و سطوح علمی) و مسائل حقوقی (حق‏مؤلف و امنیت) بر شبکه‏های اجتماعی علمی مؤثر است و روی هم اثر می‎گذارند. چارچوب مفهومی ارائه شده این قابلیت را دارد که برای طراحی، ارزیابی موفقیت، سنجش وضعیت، پیش‏بینی و آسیب‏شناسی شبکه‏های اجتماعی علمی میان جوامعو مراکز علمی استفاده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Developing a Conceptual Framework for the Scientific Social Networks using Metasynthesis Method

نویسندگان [English]

  • Ali Sharafi 1
  • Alireza Noruzi 2
  • Mohammadreza Esmaeili Givi 3
  • Jalil Heidary Dahooie 4

1 Ph.D Candidate, Department of Knowledge and Information Science, University of Tehran, Tehran, Iran

2 Ph.D., Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Management, University of Tehran, Iran.

3 .Assistant Prof., Departement of Public Administration, University of Tehran, Tehran, Iran

4 Associate Prof., Departement of Industrial Management, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

Scientific social networks play an important role in creating, organizing, storing, sharing, disseminating and using information and knowledge among scientific communities and accelerate and facilitate the processes of information and knowledge management and communication among them. So the purpose of this research was to identify the dimensions and components of scientific social networks and to present its conceptual framework. This applied research has used a metasynthesis approach and library methods. A total of 50 sources out of 325 sources were selected for the meta-study and 170 codes, 25 concepts and 8 categories extracted. To analyze the data, seven step-by-step methods of Sandloski and Baruso have been used. The findings showed that the components of scientific social networks, including: Management (science development, information management and knowledge management); Technology (information systems, scientific social websites, social networks); Culture (scientific behavior, scientific view, environmental and social factors); Communications (communication types and tools); Learning (education, content and cooperation); personal characteristics (expert, skill, interest and motivation); Scientific Performance (product, evaluation, assessment and scientific levels) and Law Issues (copy right and security) affect each other and scientific social networks. The proposed conceptual framework can be used for design, evaluation of success, assessment of status, prediction and pathology of scientific social networks in the scientific societies and centers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Scientific communities
  • Network
  • Social networks
  • Scientific social networks
  • Scientific networks
آزادی احمدآبادی، قاسم (1396). چارچوبی برای مطالعه و سنجش شبکه‏های علمی. فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی، 4(15 و 16)، 271-283.
ابراهیمی، سعیده؛ عفیفیان، فرزانه؛ گل‏تاجی، مرضیه (1397). آیا اشتراک دانش در شبکه علمی ریسرچ‌گیت شاخص‌های بهره‌وری پژوهشگران را افزایش می‌دهد؟ مطالعه موردی: فیزیک‌دانان برتر جهان. پژوهشنامه علم‏سنجی، 4(8)، 57-72.
اسدزاده، زهرا (1386). میزان تولید اطلاعات علمی توسط اعضای هیأت علمی دانشگاه زابل. مطالعات ملی کتابداری و سازمان‎دهی اطلاعات، 70(12)، 215-219.
اصنافی، امیر رضا؛ رحمانی، مریم (1395). تأملی بر نقش شبکه‏های اجتماعی تحقیقاتی در توسعه فعالیت‏های علمی پژوهشگران. فصلنامه نقد کتاب اطلاع‏رسانی و ارتباطات، 3(11)، 223-241.
انصاری، معصومه؛ پورثانی، مریم (1394). نقش شبکه‏های اجتماعی مجازی در گسترش همکاری‏های علمی پژوهشگران. در مجموعه مقالات هشتمین همایش سراسری اتحادیه انجمن‏های علمی ـ دانشجویی علم اطلاعات و دانش‏شناسی (ادکا)، دانشگاه شهید بهشتی، تهران: کتابدار.
بتولی، زهرا؛ نظری، مریم (1393). بررسی قابلیت‏های شبکه‏های اجتماعی تحقیقاتی جهت تسهیل فعالیت‏های پژوهشی از منظر پژوهشگران حوزه علوم پزشکی ایران. پیاورد سلامت، 8(4)، 316-331.
چراغ‏ملایی، لیلا؛ کدیور، پروین؛ صرامی، غلامرضا (1393). استفاده از شبکه‏های اجتماعی مجازی در آموزش ـ فرصت‏ها و چالش‏ها. اندیشه‏های نوین تربیتی، 10 (3)، 29-51.
حسنی‏راد، تورج؛ زین‏آبادی، حسن‏رضا؛ عباسیان، حسین؛ آراسته، حمیدرضا (1398). تبیین الگوی استفاده از شبکه‏های اجتماعی، به‎عنوان یک سیستم مدیریت آموزش در ایران. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 10(2)، 133-154.
خدامرادی، فاطمه (1398). بررسی جایگاه شبکه‏های اجتماعی در اشتراک دانش بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شاهد. پایان‏نامه کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش‏شناسی (مدیریت اطلاعات). دانشکده علوم انسانی دانشگاه شاهد.
رحمانی، مریم؛ نوروزی ‏چاکلی، عبدالرضا؛ اصنافی، امیررضا (1396). انتظارات پژوهشگران حوزه مهندسی دانشگاه تهران از شبکه اجتماعی ـ پژوهشی ریسرچ ‏گِیت. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 23(2)، 707-725.
رحیمی النگی، راضیه (1394). مطالعه امکان‏سنجی جهت ایجاد یک شبکه اجتماعی علمی (مطالعه موردی: دانشگاه پیام نور). پایان‏نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر (نرم‏افزار)، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه پیام‏نور تهران شمال.
سراجیان، مینا (1391). ارائه مدلی جامع جهت طراحی شبکه‏های اجتماعی علمی. پایان‏نامه کارشناسی ارشد رشته علوم کامپیوتر (سیستم‏های اطلاعاتی). دانشکده آموزش‏های الکترونیکی دانشگاه شیراز.
صالحی، وحید؛ صفوی، محمدرضا (1391). مزیت‏ها و چالش‏های استفاده از کارگروهی در محیط‏های یادگیری برخط. یادگیری دانشگاهی (مِدیا)، 3(1)، 57-65.
قانعی‏راد، محمدامین (1385). وضعیت اجتماع علمی در رشته علوم اجتماعی. نامه علوم اجتماعی، 27، 27-55.
میرزایی، مریم؛ رحیمی، صالح؛ مرادی، محمود (1395). بررسی نقش شبکه‏های اجتماعی در تبادلات علمی (مطالعه موردی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی). فصلنامه کتابداری و اطلاع‏رسانی، 19(1)، 108-130.
هومن، حیدرعلی (1392). راهنمای عملی فراتحلیل در پژوهش عملی. تهران: سمت؛ مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
Ahmed, E.B., Tebourski, W., Ben Abdessalem Karaa, W. & Gargouri, F. (2014). Scientific social network ontology. 15th IEEE/ACIS International Conference on Software Engineering, Artificial Intelligence, Networking and Parallel/Distributed Computing.
Al-Aufi, A., & Fulton, C. (2016). Science networking tools for informal scholarly communication prove popular for academics at two universities. Evidence Based Library and Information Practice, 11 (2), 195-197.
Bench, S, & Day, T. (2010). The user experience of critical care discharges: a meta-synthesis of qualitative research. International Journal of Nursing Studies, 47(4), 487-499.
Catalano, A. (2013). Patterns of graduate student’s information seeking behavior: a meta-synthesis of the literature. Journal of Documentation, 69 (2), 243-274
Chakraborty, N. (2012). Activities and reasons for using Social networking sites by research scholars in NEHU: A study on facebook and researchgate. 8th Convention PLANNER-2012, Gangtok, Sikkim.
Corvello, V. & Felicetti, A.M. (2015). Factors affecting the utilization of knowledge acquired by researchers from scientific social networks: An empirical analysis. World Conference on Information Systems and Technologies, WorldCIST 2015; Ponta Delgada; Portugal; 1 April 2015 through 3.
Devi, B. & Yameena, A. (2015). Science communication through social networking sites. SRELS Journal of Information Management, 52 (5), 337-344.
Fernández, R, Amboage, S. & Fernández, M. (2018). Use, knowledge and assessment of the scientific digital social networks in the Galician universities. Future Generation Computer Systems, 89, 584-605.
Glynn, L. (2006). A critical appraisal tool for library and information research. Library Hi Tech, 24(3), 387-399.
Grosseck, G, Bran, R, & Tiru, L. (2011). Dear teacher, what should I write on my wall? A case study on academic uses of Facebook. Procedia Social and Behavioral Sciences, 15, 1425-1430.
Huang, L., Zhang, J., Feng, K. Ju, P., Wie, Y.F, Song, D.K & Xu, H. (2014). Building a Scientific Social Network with Joomla. Applied Mechanics and Materials, 687-691, 2316-2319.
Madhusudhan, M. (2012). Use of social networking sites by research scholars of the University of Delhi: A study. International Information & Library Review, 44, 100-113.
Petrushka, A., Komova, M. & Demydov, I. (2019). Social networks as an alternative environment for the implementation of scientific communication. International Workshop on Control, Optimisation and Analytical Processing of Social Networks, COAPSN-2019, At: Lviv, Ukraine.
Pinto, J.M. (2002). A Knowledge-Network Model of Scientific Communities. M.S Thesis in Media Arts and Sciences at the Massachusetts Institute of Technology.
Rosabel, R., Laura, M. & Gonzalo, L. (2016). Scientific social networks. The social Web at the service of research. International Journal of Educational Research and Innovation, 5, 171-183.
Sandelowski, M. and Barroso, J. (2007). Toward a Meta synthesis of qualitative findings on motherhood in HIV-positive women. Research in Nursing & Health, 26 (2), 153-170.
Serajian, M. & Akhgar, B. (2013). Designing a scientific social network site based on a conceptual methodology. Journal of Systems and Information Technology, 15(4), 292-303.
Stroele V., Zimbrao, G., Souza, J.M. (2012). Modeling, mining and analysis of multi-relational scientific social network. Journal of Universal Computer Science, 18 (8), 1048-1068.
Zimmer, L. (2006). Qualitative meta-synthesis: a question of dialoguing with texts. Journal of Advanced Nursing, 53, 311–318.
 
 
مدیریت اطلاعات
دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11
اسفند 1399
صفحه 110-130
  • تاریخ دریافت: 07 مرداد 1399
  • تاریخ بازنگری: 07 فروردین 1400
  • تاریخ پذیرش: 15 اردیبهشت 1400