فراتحلیل عوامل مؤثر بر به اشتراک‌گذاری دانش صریح در بافت‌ دانشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تجارت الکترونیک

2 پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران

چکیده

در دوران کنونی، دانش به عنوان یک منبع راهبردی انگاشته می‌شود و راهبردها، رویه‌ها و ابزارهای تقویت اشتراک دانش به یکی از مهمترین چالش‌های سازمان‌ها بدل شده اند. علیرغم پژوهشهای انجام شده در زمینۀ به اشتراک‌گذاری، کسب و خلق دانش، ادبیات مربوطه هنوز برای ارزیابی عوامل مؤثر بر به اشتراک گذاری دانش کافی نیست. در جوامع امروزی محیط های دانشگاهی از مهمترین مراکز تولید دانش هستند، که از جمله ارزشمندترین تولیدات آنها، به انواع مقاله های علمی، پژوهشی، ترویجی،گزارش علمی و فنی، پایان نامه وکتاب می‌توان اشاره کرد. این دانش صریح، توسط اساتید، دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران تولید و می تواند به اشتراک گذاشته شود. هدف این پژوهش، توصیف، تحلیل و ترکیب نتایج برخی از پژوهشهای پیشین انجام شده در ایران در زمینۀ عوامل مؤثر بر به اشتراک گذاری دانشِ صریح با استفاده از روش فراتحلیل است. جامعۀ آماری، تعدادی از پژوهشهای انجـام شـده در ایران در مـورد به اشتراک گذاری دانشِ صریح در محیط‌های دانشگاهی از ابتدای سال 1381 تا پایان سال 1395 که در پایگاه اطلاعات پایان نامه ها و رساله های ایران (گنج) ثبت شده‌اند و یا در مجلات علمی پژوهشی داخل کشور انتشار یافته‌اند، است. پس از بررسی 9 عنوان پژوهش با شرایط مناسب برای ورود به فراتحلیل مانند روایی و پایایی مناسب، روش نمونه‌گیری و آماری صحیح، فرضیه و سؤالات مناسب با موضوع پژوهش، داده‌های آماری کافی و سطح معناداری انتخاب شدند، برای محاسبه اندازه اثر هر یک از عوامل مؤثر از نرم افزار stata استفاده گردید. نتایج فراتحلیل نشان دادکه عوامل تعهد، فرهنگ سازمانی، ارتباطات کارکنان، پاداش، پشتیبانی فناوری اطلاعات، ساختار سازمانی به ترتیب بر به اشتراک گذاری دانش صریح تأثیر معنی‌داری دارند و عامل ویژگی شخصیتی تأثیری بر به اشتراک گذاری دانش صریح ندارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

survey factors influencing on explicit knowledge sharing in academic area (meta analysis)

نویسندگان [English]

  • farhad shirani 1
  • hanieh hodaei 2

1 عضو هییت علمی

2 Iranian Research Institute for Information Science and Technology

چکیده [English]

In the current era, knowledge is considered as a strategic resource.
Strategies, procedures and tools for enhancing knowledge sharing have become one of the most important challenges facing organizations. The purpose of this research is describe, analysis and combination of recent researchs results in the field of factors influencing on explicit knowledge sharing in iran. This research uses meta analysis. The study population is the some researchs about explicit knowledge sharing in academic area in iran that register in thesis information database (irandoc) or publish in scientific magazines in 2002-2016 years. After survey, 9 researchs select with adequate and suitable terms for meta analysis for example ( proper validity and reliability, correct sampling, proper questions and hypothesis, adequate statistical data and Significance). the stata software uses For computing effect size. The results prove commitment, organization culture, communication, reward, information technology, organization structure have significant effect on explicit knowledge sharing respectively and personality dosent have effect on explicit knowledge sharing.

کلیدواژه‌ها [English]

  • knowledge sharing
  • Meta Analysis
  • Commitment
  • organization culture
  • communication
  • rewards
  • Information technology
آیت، سعید، و مهدی قاسمی. 1393. پایان‌نامه کارشناسی ارشد "ارائه چهارچوبی جهت تبیین نقش ابعاد فرهنگ‌سازمانی و فناوری اطلاعات در ارتقای تسهیم دانش، مطالعه موردی: مراکز و واحدهای دانشگاه پیام نور استان یزد"، دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم انسانی.
آقاجانی، حسنعلی، و سعید رضایی. 1393. بررسی تأثیر پاداش اجتماعی بر تسهیم دانش و فرهنگ مشارکت تیمی از طریق تعهد عاطفی تیمی، مجله مدیریت دولتی، دانشگاه تهران، دوره 6، شماره 1، ص 24-1.
ابطحی، سید حسین، و عادل صلواتی . 1385. مدیریت دانش در سازمان، تهران، انتشارات پیوند نو، چاپ اول.
ابیلی، خدایار، و همکاران. 1389. مقالۀ نقش عوامل مؤثر بر به اشتراک‌گذاری دانش سازمانی در مؤسسه مطالعات بین‌المللی انرژی، فصلنامه مدیریت و منابع انسانی در صنعت نفت، سال چهارم، شماره 14، صفحات 54-32.
احمدی، علی اکبر، و علی صالحی. 1389. مدیریت دانش، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اول.
اخوان خرازیان، مریم، و فائزه مقدسی. 1395. بررسی تأثیر توانمندسازی بر تسهیم دانش و طراحی مدل چندسطحی برای تبیین تأثیر فرهنگ‌سازمانی مشارکتی بر تسهیم دانش، مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دوره 15، شماره1، ص 223-207.
افجه، علی اکبر ، اردشیر انتظاری و نجمه السادات مرتجی. 1394. الگوی رفتار اشتراک دانش در شبکه اجتماعی، فصلنامه علمی پژوهشی علوم اجتماعی، شماره 71، ص  125-90.
امیری، مظاهر و همکاران. 1394. مقالۀ بررسی نقش ویژگی‌های شخصیتی در تسهیم دانش(موردمطالعه: دانشجویان شاغل دانشکدۀ مدیریت دانشگاه تهران)، مدیریت فرهنگ‌سازمانی، دورۀ 13،  شمارۀ 3، صفحات 665-647.
انتظاری، علی، مقصود امیری و  نجمه سادات مرتجی. 1395. ارائه الگوی رفتار اشتراک دانش متخصصان ایرانی در فضای مجازی، فصلنامه مطالعات رسانه‎‌های نوین، سال دوم، شماره 5، ص205-168.
بامداد صوفی، جهانیار، و  پریسا طاهری.1390. مدیریت دانش سازمانی، تهران، انتشارات آذر، چاپ اول.
باروج، سمانه ، و مهرداد مدهوشی. 1392. پایان‌نامه کارشناسی ارشد "بررسی تأثیر مهم ترین عوامل فردی، سازمانی و فناوری بر فرایند تسهیم دانش در میان اعضای هیئت‌علمی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل"، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اقتصادی و اداری.
پهلوانی، معصومه و همکاران. 1389. مقالۀ بررسی و اولویت بندی عوامل فرهنگی مؤثر در به اشتراک‌گذاری دانش در مراکز تحقیق و توسعه پتروشیمی، مدیریت فناوری اطلاعات، دورۀ 2، شمارۀ 5، صفحات 36-19.
تاج فر، امیر هوشنگ، هانیه هوشمند و سمیه میرزایی ونی،. 1393. مدیریت دانش در عمل(سیستم‌ها و فرایندها)، تهران، نشر وینا، چاپ اول.
تقوی فرد، محمد تقی و همکاران.1394. مقالۀ نقش اعتماد سازمانی در تسهیم دانش بین کارکنان، فصلنامۀ مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، سال سوم، شماره 10، صفحات 99-80.
جابری، سلیمی، خزائی پول. 1391. بررسی تأثیر انگیزش‌های درونی و بیرونی بر تسهیم دانش کارکنان در سازمان‌های ورزشی(مطالعۀ موردی کارمندان ادارات تربیت بدنی استان اصفهان)، نشریة مدیریت ورزشی، شمارة 16 ،75-56 ، بهار 1392.
جهان‌دیده، اکبر، و احمدرضا کسرایی.1391. پایان‌نامه کارشناسی ارشد "بررسی رابطه عوامل سازمانی(ساختار، فرهنگ، تکنولوژی) بر مدیریت دانش مطالعه موردی: دانشکده علوم مهندسی دانشگاه تهران"، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت.
حسین قلی زاده، رضوان، و  سید محمد میر کمالی. 1389. مقالۀ عوامل کلیدی مؤثر بر اشتراک دانش( مطالعۀ موردی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی)، فصلنامۀ انجمن آموزش عالی ایران، سال سوم، شمارۀ 1، صفحات 78-62.
حسنی، زینب، و نصرالله غفاری. 1390. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، بررسی رابطه عوامل محیطی، ویژگی‌های فردی و عوامل انگیزشی با رفتار به اشتراک‌گذاری دانش در شرکت فولاد مبارکه اصفهان، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
رضایی، بتول، و عبدالحسین فرج پهلو. 1392. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، بررسی وضعیت اشتراک دانش و عوامل مؤثر بر آن در سازمان برق منطقه‌ای اهواز به‌منظور ارائه راهکارهای برای پیاده سازی عملی اشتراک دانش، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
سهرابی، بابک، و هادی دارمی . 1389. مدیریت دانش (با رویکرد MBA)، تهران، انتشارات سمت، چاپ اول.
سید جوادین، سیدرضا، و سعید رضایی. 1394. بررسی تأثیر سیستم کاری تعهد بالا بر تسهیم دانش و نوآوری سازمانی، پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال هشتم، شماره بیست و هفتم، ص44-23.
شریفی دوست، محسن، و خدایار ابیلی .1391. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، شناسایی و بررسی عوامل مرتبط با اشتراک دانش در اداره کل امور مالیاتی استان البرز، موسسه آموزش عالی الکترونیکی - مجازی مهر البرز.
شیرازی، علی، و همایونی راد. 1394. بررسی تأثیر فرهنگ  مبتنی بر دانش بر اشتراک دانش با نقش تعدیلگری گرایش به اعتماد، پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال هشتم، شماره بیست و هفتم،ص 118-99.
علی پور درویشی، زهرا. 1393. مقالۀ ارائه مدل ترکیبی قصد تسهیم دانش اعضای هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی با رویکرد عوامل ادراکی(پیمایشی پیرامون واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات)، فصلنامه مدیریت فناوری اطلاعات، دورۀ 6، بهار 1393، صفحات 126-107.
لاریجانی، حسن، و موسی نوری اصل.1387. امکان سنجی ارائه مدیریت دانش در کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی، فصلنامه دانش‌ شناسی، تابستان 1388، دوره 2، شماره 5.
لک، سمیه، و علی اکبر احمدی . 1394. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، بررسی تأثیر رضایت شغلی بر رفتارهای به اشتراک‌گذاری دانش با بررسی نقش تعدیل‌گری اعتماد، تعهد و عوامل انگیزشی کارکنان شاغل در بیمارستان‌های منطقه 18 تهران، دانشگاه پیام نور تهران، دانشکده مدیریت و حسابداری.
نعمتی انارکی، لیلا، و فاطمه نوشین فرد. 1392. مقالۀ ارائه الگوی پیشنهادی اشتراک دانش درون سازمانی میان اعضای هیئت‌علمی بر مبنای عوامل فردی، سازمانی و فنی، مدیریت سلامت، شماره 16، صفحۀ 54.
نعمتی، محمد علی .1385.، مدیریت دانش، فرهنگ و آموزش عالی؛ مجله رشد فناوری؛ شمارۀ 28، صفحات 30-29.
نورآبادی، پروانه، و  زهرا برومند .1393. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، بررسی عوامل اصلی تمایل پرسنل در به اشتراک‌گذاری دانش و تجربه‌های خود در سازمان و تأثیر آن بر کیفیت خدمات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده مدیریت و حسابداری.
وحیدی مطلق، طیبه، و  مهدی کاظمی.1390. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، بررسی تأثیر عوامل اثرگذار بر اشتراک دانش در جوامع مجازی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
 
Drucker, P.F.1993. Post capitalist Society, New York NY.
Šajeva, Svetlana .2014. Encouraging knowledge sharing among employees: how reward matters, Procedia - Social and Behavioral Sciences 156,130 – 134.
Lin, Wen- Boa (2008), "the effect of knowledge sharing model", expert systems with applications, 34.pp1508-1521.
Lin, Wen- Boa (2008), "the exploration factor of affecting knowledge sharing", expert systems with applications, 35. pp 1-16
Shabrina, Vina . Silvianita, Anita .2014. Factors Analysis on Knowledg Sharing atTelkom Economic and Business School (TEBS) Telkom University Bandung, the 6th Indonesia International Conference on Innovation, Entrepreneurship and Small Business, 12 – 14 August 2014.
Streiner, D.L.. Norman, G.R.. (2003). Health Measurement Scales: A Practical Guide to Their Development and Use (3rd Ed.). Oxford: Oxford University Press.
Xiaoshan Li, Jianxin Zhang, Shanshan Zhang, Mingjie Zhou.2017. A multilevel analysis of the role of interactional justice in promoting knowledge-sharing behavior: The mediated role of organizational commitment, Industrial Marketing Management 62 (2017) 226–233.
  • تاریخ دریافت: 26 مهر 1396
  • تاریخ بازنگری: 12 آبان 1396
  • تاریخ پذیرش: 18 دی 1396