نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• المیرا جنوی
• شیما مرادی

استادیار گروه علم سنجی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، تهران، ایران

چکیده

زمینه: در سال‌های اخیر میزان بدرفتاری علمی و به تبع آن میزان مقالات سلب اعتبار شده در بسیاری از کشورها افزایش یافته است. از آنجا که پدیده سلب اعتبار اغلب در مجلات معتبر بین المللی و بعد از انتشار مقاله رخ می دهد، ممکن است مقاله‌ای سال‌ها بعد از درجه اعتبار ساقط شود. در راستای مطالعه مقالات سلب اعتبار شده، میزان استناد به آنها بعد از خارج شدن از فهرست ناشر موضوعی است که بررسی آن اهمیت ویژه‌ای در ارتباط علمی و رفتار استنادی پژوهشگران در حوزه‌های مختلف دارد.
هدف: هدف این پژوهش مطالعه تطبیقی مقالات سلب اعتبارشده جهان از حیث میزان استنادات قبل و بعد از سلب اعتبار و به تفکیک حوزه‌ها و کشورها است.
روش: این پژوهش از حیث هدف کاربردی است که به روش علم‌سنجی و با رویکرد توصیفی‌‌- تحلیلی انجام شده است. جامعه پژوهش مقالات سلب اعتبار شده در حوزه‌های علوم انسانی، علوم پزشکی، مهندسی و پایه است. تمامی مقالات کشورهای جهان در این سه حوزه که از 1970 تا سال 2017 در پایگاه استنادی کلریویت آنالیتیکس نمایه و سپس سلب اعتبار شده‌اند، استخراج و در نرم‌افزار اکسل به لحاظ وضعیت استنادی بررسی شدند.
یافته‌ها: یافته های پژوهش حاکی از آنست که در هر چهار حوزه مورد بررسی مقالات بعد از سلب اعتبار نیز استناداتی را دریافت کرده‌اند. به جز حوزه مهندسی که درصد بالایی از استنادات دریافتی آنها قبل از سلب اعتبار یوده است، سایر حوزه‌ها بیشترین سهم از کل استنادات دریافتی را بعد از سلب اعتبار شدن داشته اند. از میان کشورهای دارای بیشترین مقالات سلب اعتبار شده در پایگاه کلریویت آنالیتیکس، تمامی استنادات دریافتی‌ آمریکا، ایران و سوئد بعد از سلب اعتبار بوده است.
کاربردهای احتمالی: این پژوهش در راستای سیاست‌پژوهی رفتار استنادی پژوهشگران حوزه‌های مختلف در جهان می باشد و می‌تواند در تعیین اقبال علمی مقالات پس از سلب اعتبار در حوزه‌های علمی متفاوت نقش مهمی داشته باشد.
اصالت/ ارزش: در حوزه بدرفتاری علمی و مقالات سلب اعتبار شده از حیث مطالعه تطبیقی سرنوشت استنادی این مقالات در علوم مختلف، پژوهشی صورت نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

• اخلاق پژوهش
• بدرفتاری علمی
• مقالات سلب اعتبار شده
• استناد

عنوان مقاله [English]

Citation Fate of World Retracted Articles: The Comparative Study of Humanities, Medical Science, Engineering Science and Pure Science

نویسندگان [English]

• Elmira Janavi
• Shima Moradi

Assistant Professor, Scientometrics department, National Research Institute for Science policy (NRISP), Tehran, Iran

چکیده [English]

Background: In recent years, the rate of academic misconduct and consequently, the number of retracted articles in many countries has increased. Because the phenomenon of retraction often occurs in prestigious international journals and after the publication of paper, an article may retract many years later. In order to study retracted articles, the amount of post retraction citation is a most important subject in the scientific relationship and citation behavior of researchers in different areas.
Objective: The purpose of present study is to compare the world's retracted articles with regard to the amount of prior to retraction citations and post retraction citations by fields and countries.
Methodology: This is an applied research and has been conducted using scientometric methods and descriptive-analytical approach. Statistical population is all retracted articles of world in the fields of humanities, medical sciences, engineering science and pure science which have been indexed by Clarivate Analytics database from 1970 to 2017. All articles reviewed in Microsoft Excel for the citation status.
Findings: Research findings indicate that in all four areas, articles have also been cited after retraction. Except engineering field, which has received a high percentage of prior to retraction citations, other fields had a high percentage of post retraction citations. Among the countries with the most retracted articles in the Clarivate Analytics, all citations received by the United States, Iran and Sweden were post retraction citations.
Application: In fact this study is a policy research related to citation behavior of researchers of different fields in the world and can play an important role in determining the scientific luck of articles after retraction in different scientific disciplines.
Authenticity (originality) /value: In the field of scientific misconduct and retracted articles, there has been no research on the comparative study of the citation of these papers in various sciences.

کلیدواژه‌ها [English]

• Research Ethics
• Scientific Misconduct
• Retracted Articles
• Citation