بررسی تأثیر سواد دیجیتالی بر پذیرش خدمات دولت الکترونیک با نقش تعدیلگری زیرساخت فناوری اطلاعات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 استادیار، گروه کامپیوتر، دانشکده مهندسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

10.22034/aimj.2022.156219

چکیده

درک و تأثیرگذاری متغیرهای مؤثر بر پذیرش خدمات دولت الکترونیک از اهمیت حیاتی برخوردار است. زیرا، پذیرش دولت الکترونیک توسط شهروندان، برای جامعه مزایای متعددی از جمله شفاف‌سازی و پاسخ‎گویی به ارمغان خواهد آورد و زمینه ارائه توزیع خدمات دولتی را به‎طور مستقیم و شبانه‌روزی در تمام روزهای هفته فراهم خواهد کرد. در این راستا، در پژوهش حاضر تأثیر سواد دیجیتالی بر پذیرش خدمات دولت الکترونیک با نقش تعدیلگری زیرساخت فناوری اطلاعات بررسی شده است. پژوهش حاضر از شاخه مطالعات میدانی و از نوع پژوهش‎های توصیفی به شمار می‌آید. همچنین، از لحاظ هدف، کاربردی و ارتباط بین متغیرهای پژوهش از نوع هم‌بستگی است. نتایج پژوهش نشان داد که سواد دیجیتالی بر پذیرش خدمات دولت الکترونیک به میزان 43 درصد تأثیری مثبت و معنادار دارد و در این رابطه، زیرساخت فناوری اطلاعات با نقش تعدیلگری مثبت، به مقدار 40 درصد تأثیر می‏گذارد. همچنین، در فرضیه‎های فرعی، تأثیر شایستگی دیجیتالی، کاربری دیجیتالی و انتقال دیجیتالی بر پذیرش خدمات دولت الکترونیک مثبت و معنادار است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigating the Effect of Digital Literacy on the Acceptance of E-government Services with the Moderating Role of Information Technology Infrastructure

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Maleki Tabas 1
  • Nour Mohammad Yaghoubi 2
  • Mehri Rajaei 3

1 PhD. Candidate, Department of Public Administration, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.

2 Prof., Department of Public Administration, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.

3 Assistant Prof., Department of Computer, Faculty of Engineering, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.

چکیده [English]

Understanding and influencing the variables affecting the acceptance of e-government services is crucial because the acceptance of e-government by citizens will bring many benefits to society, including transparency and accountability, and provide the basis for the distribution of government services directly and around the clock. Will provide on all days of the week. In this regard, the present study investigated the effect of digital literacy on the acceptance of e-government services with the moderating role of information technology infrastructure. The research is applied in terms of purpose and in terms of data collection, it is a descriptive research and in the field of field studies. In terms of the relationship between research variables is of correlation type. The results showed that digital literacy has a positive and significant effect on the acceptance of e-government services by 43% and in this regard the IT infrastructure has a positive moderating role to the extent 40% has it. Also, in the sub-hypotheses, the effect of digital competence, digital usage and digital transmission on the acceptance of e-government services is positive and significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Eiectronic government
  • Digital literacy
  • IT
  • Zahedan City
ادبی فیروزجاه، حسین؛ یمینی، مسعود و یمینی، مینا (1397). بررسی تأثیر سواد دیجیتالی بر افزایش سطح علمی دانشجویان تربیت بدنی. مطالعات دانش‌شناسی، 4(14)، 1-19.
الهی، شعبان؛ عبدی، بهنام و دانایی فرد، حسن (1389). پذیرش دولت الکترونیک در ایران: تبیین نقش متغیرهای فردی، سازمانی و اجتماعی مطرح در پذیرش فناوری. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 1(1)، 41-67.
بهبودی، محمدرضا؛ احمدی کهنعلی، رضا و قاسمی، آرزو (1398). شناسایی موانع موفقیت کامل برنامه توسعه دولت الکترونیک از دید مسئولان و شهروندان و ارائه راهکارهایی برای موفقیت در آن (مطالعه‌ای کیفی در استان هرمزگان). سیاست‌نامه علم و فناوری، 9(1)، 45-57.
توحیدی اصل، منصوره (1391). ارزیابی سطح سواد دیجیتالی و تأثیر آن بر تمایل مردم به استفاده از خدمات الکترونیک (مطالعه موردی: ساکنان منطقه 14 شهرداری تهران)، پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد الکترونیکی (تهران شمال).
جعفرنیا، سعید و جوانمرد، مریم (1394). تأثیر انعطاف‌پذیری زیرساخت فناوری اطلاعات و عملیات مدیریت زنجیره تأمین بر مزیت رقابتی و عملکرد مالی در شرکت‏های تولیدی و صنعتی شهرستان اهواز. مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 3(11)، 123-140.
حریری، نجلا و یاری، یارحسین (1388). بررسی وضعیت زیرساخت فناوری اطلاعات در کتابخانه‌های مرکزی واحد دانشگاهی منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی. علوم کتابداری، 2(5)، 45-57.
حسینی، سید احمد؛ مهدیون، روح الله و قاسم‌زاده ابوالفضل (1399). نقش سواد دیجیتالی و شایستگی‌های کانونی معلمان بر عملکرد شغلی آنان. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 6(2)، 18-42.
حقیقی، منیژه؛ قاسمی، سمیرا؛ ترکمان، مهدی و قاسمی، علی (1394). عنوان شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پذیرش خدمات دولت الکترونیک از دیدگاه شهروندان مورد پژوهی. مدیریت بازاریابی، 27، 104-121.
خلیفه، قدرت­الله و آزاد، مهدی (1390). میزان تحقق دولت الکترونیک از دیدگاه کارکنان؛ دانشگاه شهید چمران. راهبردهای آموزش، 4(4)، 177-182.
سلیمان‎نژاد، عادل؛ درودی، فریبرز و رهجو، فاطمه (1400). تأثیر سواد دیجیتال بر مصرف محتوای دیجیتال در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید باهنر کرمان، پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 27(2)، 641-664.
شیخ شعاعی، فاطمه و علومی، طاهره (1386). بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط کتابداران کتابخانه‎ای فنی دانشگاه‎های شهر تهران. کتابداری و اطلاعرسانی، 39(1)، 9-34.
صادقی مکی، سیدمحمدتقی؛ هادی پیکانی، مهربان و جوانمرد، حبیب الله (1398). ارائه مدل رضایتمندی شهروندان از دولت الکترونیک به‎منظور بهبود اعتماد عمومی. مدیریت منابع در نیروی انتظامی، 7(1)، 83-112.
علی‎آبادی، خدیجه و رجبیان‌ ده‌زیره (1397). نقش سواد دیجیتال بر نهادینه‎سازی فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش الکترونیکی، دومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، مشاوره، تعلیم و تربیت، آذرماه، مؤسسه آموزش عالی شاندیز، مشهد، ایران.
غفاری، سعید و زینالی، محمد علی (1397). بررسی زیرساخت فناوری اطلاعات برای پیاده‎سازی مدیریت دانش در آرشیو دیداری. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 4(2)، 112-136.
فقیهی، مهدی و معمارزاده، غلامرضا (1394). مدل توسعه دولت الکترونیک در ایران 1404. مدیریت فناوری اطلاعات، 7(1)، 125-142.
قلی‌پورسوته، رحمت‌الله؛ منوریان، عباس و الهیاری دوین، ملیحه (1398). طراحی مدل دولت الکترونیک در چارچوب اخلاقی حکمرانی خوب. اخلاق در علوم و فناوری، 14(5)، 186-189.
کاظم‌پوریان، سعید و عبدلی، سمانه (1395). سواد دیجیتال: راهکاری برای پوشش شکاف دیجیتال و پرورش شهروند دیجیتال، سیاست‌نامه علم و فناوری، 4(6)، 53-64.
کاظمی، حسین و حاج اسماعیلی، فهمیمه. (1395). شکاف دیجیتالی از دسترسی فیزیکی تا استفاده متداول: تبیین نقش سواد و مهارت دیجیتال و دسترسی انگیزشی. مجله جهانی رسانه، 11(2)، 180-197.
کوهستانی نژادطاری، آذردخت؛ ابازری، زهرا و میرحسینی، زهره (1397). سواد فناوری معلمان در سند برنامه درسی ملی آموزش‏وپرورش حوزه تربیت و یادگیری کار و فناوری. فناوری آموزش، 12(2)، 150-160.
لک، بهزاد و جوادیان، رضا (1390). تأثیر زیرساخت‎های فناوری اطلاعات در توانمندسازی کارکنان پلیس. توسعه منابع انسانی و پشتیبانی، 6(19)، 32-60.
مجلل چوبقلو، محمدعلی و اسدزاده، سینا (1398). ارزیابی سواد الکترونیکی و تأثیر آن بر جامعه‎پذیری و تحول‌پذیری کارکنان (مطالعه موردی: اداره آموزش‏وپرورش شهرستان مراغه)، مدیریت سازمانهای دولتی، 7(4)، 117- 133.
محرمی، اعظم؛ مهدیون، روح اله؛ قاسم‌زاده علیشاهی، ابوالفضل و رزاقی، محمد (1399). نقش سواد دیجیتالی و ظرفیت یادگیری سازمانی بر عملکرد شغلی کارکنان آموزشی، مدیریت اطلاعات، 6(1)، 201- 222.
محقر، علی و شیرمحمدی، مهدی (1387). توسعه مدل پذیرش فناوری در وزارت کشور. دانش مدیریت، 67(2)، 113-131.
Alshehri, M. & Drew, S. (2010). Implementation of e-Government: Advantages and Challenges, Proceedings of the IASK International Conference E-Activity and Leading Technologies & InterTIC, http://hdl.handle.net/10072/40620.
Alwahaibi, Y.A., Ariffin, Sh. A., Garfan, S.A., Saad, A. & Dharmalingam, R. (2021). Proposing an M-Government Framework for the Ministry of Housing in Oman: For Efficient Digital Literacy and Services, International Journal of Mobile and Blended (IJMBL), 13(4), 1-24.
Boufeas, G., Halaris, I., and Kokkinou, A. (2004). Business Plans for the Development of E-government in Greece: An Appraisal. UNTC Occasional Papers No 5: Athens, Greece.
Chanopas, A., Krairit, D. & Do Ba, K. (2006). Managing information technology infrastructure: a new flexibility framework. Management Research new, 29(10), 326-651.
Chohan, S.R. & Hu, G. (2022). Strengthening digital inclusion through e-government: cohesive ICT training programs to intensify digital competency, Information technology for development, 28(1), 16-38.
Dziekoński, K. (2017). Project managers’ competencies model for construction industry in Poland, Procedia Engineering, 182,174-181.
E-Governance in India The Progress Status (2019). ISBN 978-981-13-8851-4 ISBN 978-981-13-8852-1 (eBook) https://doi.org/10.1007/978-981-13-8852-1
Gajendra, Sh. (2020). Digital Governance in Nepal. Journal of Management Research, 12(3).
Hairul Othma, M., Razali, R. & Faidzul Nasrudin, M. (2020). Key Factors for E-Government towards Sustainable Development Goals, International Journal of Advanced Science and Technology, 29(6), 2864-2876.
Hamner, M. & Al-Qahtani, F. (2009). Enhancing the case for Electronic Government in Developing Nations: A People-Centric Study Focused in Saudi Arabia, Government Information Quarterly, 26(7), 137–143.
Hung, S., Chang, C. & Yu, T. (2006). Determinants of user Acceptance of the E-Government Services: The Case of Online Tax Filing and Payment System. Government Information Quarterly, 23, 97-122.
Kamal, M. M. (2006). IT Innovation Adoption in the Government Sector: Identifying the Critical Success Factors. Journal of Enterprise Information Management, 19(2), 192-222.
Khan, A. & Krishnan, S. (2019). Conceptualizing the impact of corruption in national institutions and national stakeholder service systems on e-government maturity. International Journal of Information Management, 46, 23-36.
Lee, J. & Rao, H. (2007). Perceived Risks, Counter-Beliefs, and Intentions to use Anti-/counter-Terrorism Websites: An Exploratory Study of Government– Citizens online Interactions in a Turbulent Environment. Decision Support Systems, 43, 1431–1449.
Lukitasari, M., Murtafiah, W., Ramdiah, S., Hasan, R. & Sukri, A. (2022). Constructing Digital Literacy Instrument and its Effect on College Students' Learning Outcomes, International Journal of Instruction, 15(2), 171-188.
MacLure, K. & Stewart, D. (2018). A qualitative case study of ehealth and digital literacy experiences of pharmacy staff, Res Social Adm Pharm, 14(6), 555-563.
Samuel, M., Gayatri, Christian, P. & Baradi, M. (2020). Drivers and barriers to e-government adoption in Indian cities. Journal of Urban Management, 9(4), 408-417.
Lytras, M.D. & Şerban, A.C. (2020). E-Government Insights to Smart Cities Research: European Union (EU) Study and the Role of Regulations. in IEEE Access, 8, 65313-65326. doi: 10.1109/ACCESS.2020.2982737.
Rajput, A. & Mani Kandhan Nair, K. (2013). Significance of Digital Literacy in E-Governance, The SIJ Transactions on Industrial, Financial & Business Management (IFBM), 1(4), 136-141.
Renteria, R.A., Enriquez, H.R., Aguirre Huayllani, W.J., Arevalo Mezarina, Z.H. & Ibarra Cabrera, M.J. (2019). Challenges in the Implementation of E-government for Public Institutions in Peru, Association for Computing Machinery, 978(1), 4503-6602.
Rodriguez Ruiz, G., Munoz Castorena, R., Aguilar Zarate, J. & Ochoa Hernandez, M.B. (2021). Electronic government and digital literacy: temporal comparison in the use of technology in Mexico. Ibero-American Congress of Systems, Cyber and Computer: CISCI, July 18-21, Orlando, Florida, USA.
Sawalha, S., Al-Jamal, M., Abu-Shanab, E. (2019). The influence of utilising Facebook on e-government adoption. Electronic Government, an International Journal, 15 (1), 1 – 20.
Schepers, J. & Wetzels, M. (2007). A Meta-Analysis of the Technology Acceptance Model: Investigating Subjective norm and Moderation Effects. Information & Management, 44(9), 90-103.
Sharp, L.A. (2018). Collaborative digital literacy practices among adult learners: Levels of confidence and perceptions of importance. International Journal of Instruction, 11(1), 153–166.
Stahl, J. (2015). Digital technology: Supporting the language and literacy development of ELLs. Mount Royal Undergraduate Education Review, 1 (3).
Stahl, J. (2015). Digital technology: Supporting the language and literacy development of ELLs, Mount Royal Undergraduate Education Review, 1(3).
Tomaszewicz, A.A. (2015). The impact of digital literacy on e-government development, Journal of Applied Knowledge Management, 3(2), 45-53.
Ukwoma, S. C., Iwundu, N. E. and Iwundu, I. E. (2016). Digital literacy skills possessed by students of UNN, implications for effective learning and performance: A study of the MTN Universities Connect Library. New Library World, 117 ( 11/12). 702-720.
United Nations E-government Survey, (2020). Digital government in the decade of action for sustainable development, Department of Economic and Social Affairs, United Nations New York.
Verkijika, S., De Wet, L. (2018). A usability assessment of e-government websites in Sub-Saharan Africa. International Journal of Information Management, 39, 20-29.
Voda, A.I., Cautisanu, C., Gradinaru, C., Tanasescu, C. & Marcondes de Moraes, G.H.S. (2022). Exploring Digital Literacy Skills in Social Sciences and Humanities Students, Sustainability, 14(2483). https://doi.org/10.3390/su14052483.
  • تاریخ دریافت: 12 آذر 1400
  • تاریخ بازنگری: 07 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 22 تیر 1401