مدیریت اطلاعات

تعیین وضعیت استفاده از ابزارهای وب 2.0 مبتنی بر پیاده‌سازی آلتمتریکس: مطالعه موردی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم وتحقیقات تهران

2 استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید بهشتی

3 استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد علوم وتحقیقات تهران

4 دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر تعیین وضعیت استفاده از ابزارهای وب 2.0 توسط کتابداران و کاربران کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم و تحقیقات تهران مبتنی بر پیاده‌سازی آلتمتریکس است. این پژوهش ازنظر ماهیت، کاربردی است و با استفاده از روش ترکیبی متوالی - تبیینی انجام شده است. لذا ترکیبی از روش‌های کمی، کیفی به‌صورت متوالی مورداستفاده قرار گرفت. در بخش کمی پژوهش از دو ابزار پرسشنامه و سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی محقق ساخته استفاده شد. دو پرسشنامه محقق ساخته برای کتابداران و کاربران تدوین شدبه جهت محدودیت تعداد برای کتابداران نمونه‌گیری صورت نگرفت ولی برای کاربران نمونه بر اساس جدول مورگان تعیین شد و داده‌های هر دو نمونه توسط نرم‌افزار اس پی اس اس تحلیل گردید. سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی به‌عنوان دومین ابزار بخش کمی با استفاده از نرم‌افزار امکا ایجاد شد. جامعه آماری این بخش کلیه کاربران کتابخانه که از سامانه استفاده کرده‌اند بود. داده‌های این سامانه توسط نرم‌افزار اددیس تحلیل شد. بخش کیفی پژوهش از نوع پژوهش کیفی عام بود، ابزار این بخش مصاحبه ساختاریافته بود و مصاحبه با 12 نفر از کتابداران برای تعیین وضعیت استفاده آن‌ها از رسانه‌های مجازی برای ارائه خدمات پس از نصب دونات آلتمتریکس تا جایی ادامه یافت که داده‌ها به حد اجماع نظری رسیدند. نتایج بخش کمی پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه نشان می‌دهد میزان استفاده از ابزارهای وب 2.0 موردبررسی در پژوهش، میان جامعه هدف (کتابداران و کاربران) پایین‌تر از حد متوسط است. در این میان استفاده از شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان موبایلی میان کتابداران و کاربران در حد متوسط است. تحلیل ابزار سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی نشان داد میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مندلی و ریسرچ گیت میان کاربران پس از ایجاد سامانه و پیاده‌سازی آلتمتریکس افزایش‌یافته است. بر اساس نتایج بخش کیفی پژوهش، کتابداران کتابخانه پس از ایجاد سامانه و تجهیز آن به دونات آلتمتریکس، اقدامات فردی و سازمانی مختلفی برای افزایش استفاده از انواع رسانه‌های مجازی در کتابخانه انجام دادند. به طور کلی ایجاد سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی در کتابخانه علوم تحقیقات تهران و تجهیز آن به دونات آلتمتریکس و انواع ابزارهای رسانه‌های مجازی میزان استفاده کاربران از منابع علمی رسانه‌های مجازی و آشنایی آن‌ها با ابزار آلتمتریکس را گسترش داد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining the Status of Using Web 2.0 Tools Based on Altmetrics Implementation: Case Study Central Library of Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran

نویسندگان [English]

  • Firoozeh Dokhani 1
  • Amir Reza Asnafi 2
  • Nadjla Hariri 3
  • Fatemeh Nooshinfard 4

1 Ph.D student of Information Science and Knowledge, Islamic Azad University, Iran

2 Assistant professors of Information Science and Knowledge, Shahid Beheshti University.

3 Professors of Information Science and Knowledge, Islamic Azad University, Iran.

4 Associate professors of Information Science and Knowledge, Islamic Azad University, Iran.

چکیده [English]

This study aimed to investigate the familiarity of librarians and users of the Central Library of Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran with Web 2.0, on the implementation of Altimetrics. In essence, this study was an applied research and has been carried out using a Sequential-Explanatory Mixed Method Design. Therefore, a combination of quantitative and qualitative methods has been used. Questionnaires and structured interviews were used in quantitative and qualitative research. Two questionnaires were developed for librarians and users. The target population of this section was all librarians and users of the Library of Science and Research University in Tehran. Due to the limited number of librarians, sampling was not performed, but for users sample based on Morgan's table, Data were analyzed by SPSS. The Information Management System was created as the second part of the quantitative tool with the help of OMEKA. The target population of this section was all library users who used the system. Data was analyzed by Addthis. The qualitative part of the research was a general qualitative research method and the target society was considered as the whole librarian because of limited population. Structured interview was used and interviews with 12 librarians continued to be used to reach the consensus level. The results of quantitative part of the research show that using virtual media tools among target population has been evaluated below the average. Meanwhile, the use of Mobile messenger tools in both groups is moderate. Also, the analysis showed that the use of some social networks, including Mendly and Research Gate, has increased among users after the creation of The InformationManagement System. Based on the results of the qualitative part of the research, the use of virtual media among users and librarians has increased after implementation of the altmetrics button. Creating The Information Management System at the library site and equipping it with the altmetrics button and variety of virtual media tools expanded the users' use of virtual media and familiared them with altmetrics. Librarians also took important steps to use the examined tools to better Services the library.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Web 2.0 Tools
  • Virtual Media
  • Social Networks
  • Altmetrics
  • Central Library of Islamic Azad University of Science and Research branch of Tehran
آریانی، ابراهیم، عادل زاهد بابلان، مهدی معینی کیا، وعلی خالق خواه. 1394. نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در قابلیت‌های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی. مجلهدانشگاهییادگیریالکترونیکی(مدیا)، 6 (2): 26-39.
ابراهیمی، سعیده، فاطمه، ستاره، و مسعود حسین چاره. 1395 .بررسی رابطه بین سنجه‌های جایگزین  روئیت پذیری و ذخیره با شاخص استناد در نظام آلتمتریکس پلاس . پژوهشنامهمدیریتوپردازشاطلاعات، 31(3) : 845-864 .
اسدی، حمیده، نادرنقشینه، و مریم نظری. 1393. بررسی شبکه‌های اجتماعی علمی به‌عنوان ابزاری جایگزین یا مکمل در ارزیابی پژوهشگران ایرانی . پژوهشنامهعلم‌سنجی، 1 (2): 67-80 .
اسفندیاری مقدم، علیرضا، و منصوره حسینی شعار. 1388. تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر استفاده کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی  همدان از وب 2.0 . اطلاع‌شناسی.2 (26): 53-57.
اصنافی، امیررضا،  مریم سلامی، مهدی سیاح برگرد، و سید عابدین حسینی آهنگری. 1394.  حضور  پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی، آزاد و دولتی شهر اهواز در شبکه‌های علمی ریسچ گیت . فصلنامه‌یمرکزمطالعاتوتوسعه‌یآموزشعلومپزشکی، 6(1): 67-73 .
اصنافی امیررضا، و مریم رحمانی. 1395. تأملی بر نقش شبکه‌های اجتماعی تحقیقاتی در توسعه فعالیت‌های علمی پژوهشگران. فصلنامه نقد کتاب اطلاع‌رسانی و ارتباطات، ۳ (۱۱) :۲۵۳-۲۷۲.
اناری، فاطمه، عاطفه عاصمی، و نصرت ریاحی نیا . 1392. بررسی میزان استفاده از ابزارهای شبکه‌های اجتماعی در به اشتراک‌گذاری دانش بین کتابداران دانشگاه اصفهان. فصلنامهدانششناسی ( علومکتابداریواطلاع‌رسانیوفناوریاطلاعات) .  6(20) : 10-23 .
جوادی نیا، سید علیرضا، مرتضی عرفانیان،  محمدرضا  عابدینی، مجید عسکری،  علی عباسی، و  بیتا بیجاری. 1392. الگوی استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند. فصلنامهعلمیوپژوهشیعلموتزکیه . 22(2) : 39-44 .
حریری، نجلا، و سحر مهربان. 1392.  راهبردهای جستجوی کاربران پایگاه‌های اطلاعاتی فناوری نانو:  تحلیل گزارش تراکنش . فصلنامهپردازشومدیریتاطلاعاتایران . 29(1): 233-252.
خبر گذاری ایسنا  (25 خرداد 1395) قابل‌دسترسی در :
http://salamkhabar.com/fa/news/ مهاجرت از شبکه‌های اجتماعی به پیام‌رسان‌ها
خسروی، مریم، و محمدرضا جمالی مهموئی . 1393.  تحلیل لاگ پایگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران (ایرانداک) و رفتار جستجوی کاربران آن . پژوهشنامهپردازشومدیریتاطلاعاتایران 29(4) : 979-1006 .
رشیدی، الهام. 1394.  وب 2 و کتابداران کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. .نشریهعلوموفنونمدیریتاطلاعات، 1(1).  
رضایی شریف‌آبادی، سعید، و فاطمه پازوکی. 1395. واکاوی مفهوم، کارکرد و جایگاه سازمان دهی اطلاعات در مدل های مدیریت دانش سازمانی. نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات.(1): 233-252.
زارعی، عاطفه، و محمد کریم بیات. 1394. کارایی رسانه‌های اجتماعی در کتابخانه‌های دانشگاهی : مطالعه موردی دانشگاه‌های دولتی تهران . فصلنامهتحلیلیپژوهشیکتابمهر،( 17و18): 98-121.
زاهدی، زهره. 1393. بررسی میزان استفاده از انتشارات انگلیسی‌زبان منتشرشده در مجلات بین‌المللی ایرانی در مندلی . ارائه‌شده در اولین همایش ملی سنجش علم، ارزشیابی و آسیب‌شناسی بروندادهای علمی . ایران دانشگاه اصفهان 7-8 .
زوارقی، رسول. 1384. تحلیل گزارش‌های وب، روشی نوین برای ارزیابی عملکرد وب‌سایت‌ها : مطالعه موردی: وب‌سایت مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران. اطلاع‌شناسی، 3و4 (2): 88-116.
ستوده، هاجر ، زهرا مزارعی، و مهدیه میزابیگی. 1394.  بررسی رابطه میان شاخص‌های استنادی و نشان‌های سایت یولایک  : نمونه موردمطالعه مقالات حوزه علم اطلاعات و کتابداری در سال‌های 2004 تا 2012. فصلنامه پردازشومدیریتاطلاعات، علوموفناوریاطلاعات.3(4): 939-963 .
سیامکی، صبا، احسان گرایی، و فیروزه زارع. 1395. حضور پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در شبکه اجتماعی ResearchGate: یک مطالعه آلتمتریکس. مدیریت اطلاعات سلامت،51(5).
طاهری، سید مهدی، عصمت مؤمنی  و بشری همتیان. 1395. بررسی کاربردپذیری سیستم کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علامه طباطبائی بر اساس تحلیل لاگ. دولتی - وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
ظهوریان فولادی، نیوشا. 1393. انگیزه‌ها و موانع کاربست رسانه‌های اجتماعی توسط کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی. فصلنامه تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، (67): 121-141.
عرفان منش، محمدامین. 1394.  حضور مقاله‌های بین‌المللی ایرانی علم اطلاعات و کتابداری در رسانه‌های اجتماعی : مطالعه آلتمتریک.پژوهشنامهمدیریتوپردازشاطلاعات .زودآیند.
لنکستر،ف. ویلفرد. 1366. کتابخانه ها و کتابداران در عصر الکترونیک. ترجمه اسداله آزاد. مشهد، آستان قدس .
مرادی، شیما، امید علیپور ، مریم صابری، و آمنه فلاحتی. 1390.  میزان بهره‌گیری از وب 2.0 در کتابخانه‌های دانشگاهی کشورهای خاورمیانه .کتابداریواطلاع‌رسانی، (54): 107-130.
مهربان، سحر، و یزدان منصوریان. 1393.  رصد روندهای علمی: روش‌ها و معیارهای علم‌سنجی و تغییر نقش کتابداران . پژوهشنامهپردازشومدیریتاطلاعات،29(3). پیاپی77: 613-631.
نویدی، فاطمه، و یزدان منصوریان. 1394.  درآمدی بر آلتمتریکس : مقیاس‌های جایگزین برای بررسی تأثیر پژوهش با تأکید بر وب اجتماعی . پژوهشنامهعلم‌سنجی 1(2):  15-34 .
نیک کار،ملیحه،  رحیم علی جانی، و حمید قاضی‌زاده. 1396. بررسی حضور پژوهشگران حوزه جراحی در شبکه علمی ریسرچ گیت: مطالعه آلتمتریکس. فصلنامه جراحی ایران، 26 (2): 76-82.
Barnes, C. 2015. The Use of Altmetrics as a Tool for Measuring Research Impact. Australian Academic & Research Libraries, 46(2): 121-134.
 Bornmann, L. 2014b. Validity of altmetrics data for measuring societal impact: A study using data from atmetric and F1000Prime. Journal of Informetrics, 8(4): 935–950.
Bornmann, L. 2015. Alternative metrics in scientometrics: A meta- analysis of research into three altmetrics. Scientometrics, 103(3): 1123–1144.
Chaib D.T.B. 2010.Towards a visibility of Algerian libraries in social media era. Paper presented at the Congres annual de L’IFLA, Stockholm.
Chen, D. Y. T., Chu, S. K. W., & Xu, S. Q. 2012. How do libraries use social networking sites to interact with users. Proceedings of the American Society for Information Science and Technology, 49(1): 1-10.
Elsayed AM. 2015. The Use of Academic Social Networks Among Arab Researchers A Survey. Social Science Computer Review, 0894439315589146.
Erdt, M., Nagarajan, A., Sin, S.J. et al 2016. Altmetrics: an analysis of the state-of-the-art in measuring research impact on social media. Scientometrics. doi:10.1007/s11192-016-2077-0.
González-Valiente, C. L., Pacheco-Mendoza, J. and Arencibia-Jorge, R. 2016. A review of altmetrics as an emerging discipline for research evaluation. Learned Publishing. DOI: 10.1002/leap.1043 . http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/leap.1043/full.( accessed 30 july 2016)
Haustein, S., Peters, I., Bar-Ilan, J., Priem, J., Shema, H., & Terliesner, J. 2014. Coverage and adoption of altmetrics sources in the bibliometric community. Scientometrics, 101(2): 1145–1163.
Islam, M. M., & Habiba, U. 2015. Use of Social Media in Marketing of Library and Information Services in Bangladesh. DESIDOC Journal of Library & Information Technology, 35(4).
Jansen, B.J., A. Spink, and T. Saracevic. 2000. Real life, real users, and real needs: a study and analysis of user queries on the web. Information Processing & Management. 36 (2): 207-27.
 Konkiel,S. 2012. Altmetrics: an app review.[ presentation ].Indiana university.2012. http://hdl.handle.net/2022/14714 .
Konkiel, S., & Scherer, D. 2013. New opportunities for repositories in the age of altmetrics. Bulletin of the American Society for Information Science and Technology, 39(4): 22-26.
Lahikainen, Johanna .2016 .Altmetrics in Social Sciences and Humanities: Possibilities, Challenges, and Experiences. Paper presented at: IFLA WLIC 2016 – Columbus, OH – Connections. Collaboration. Community in Session 136 - Social Science Libraries with Asia and Oceania.
Lambert, Frank .2010. Web Searching to Meet Everyday Information Needs: A Comparative Longitudinal Study of Queries. Submitted to an Online Community Information System Prato CIRN-DIAC Community Informatics Conference. 2010: Refereed Stream.
MacMillan D. 2012. Mendeley: teaching scholarly communication and collaboration through social networking, Library Management,33(8/9): 61-569.
Maisiri, E., Mupaikwa, E. and Ngwenya S. 2013. Strategic Planning for Social Media in Libraries: The Case of Zimbabwe. Hershey: IGI Global.pp . 250 – 262.
McCallum, I. 2015. Use of social media by the library: Current practices and future opportunities. A white paper from Taylor & Francis. The Australian Library Journal, 64(2): 161-162.
Mohammadi, E., & Thelwall, M. 2014. Mendeley readership altmetrics for the social sciences and humanities: Research evaluation and knowledge flows. Journal of the Association for Information Science and Technology, 65(8): 1627-1638.
Nicholas, D, P. Huntington, and H. R. Jamali. 2008 . User diversity: as demonstrated by deep log analysis. Electronic Library. 26 (1): 21-38.
Palmer, Stuart. 2014. ‘Characterizing University Library Use of Social Media: A Case Study of Twitter and Facebook from Australia’, The Journal of Academic Librarianship, 40(6): 611-619.
Park, M. and T. S. Lee. 2013. Understanding science and technology information users through transaction log analysis. Library Hi Tech. 31 (1): 123-140.
Priem,J., Hemminger,BM. 2010. Scientometrics 2.0: New metrics of scholarly impact on the social Web. http://pear.accc.uic.edu/ojs/index.php/fm/article/view/2874/2570.Firest Monday, 15(7).(Accessed,23 April 2016)
Priem, Jason, Heather A. Piwowar, and Bradley M. Hemminger. 2012. Altmetrics in the wild: Using social media to explore scholarly impact. arXiv preprint arXiv: 1203.4745.
Reed, K., McFarland, D., & Croft, R. 2016. Laying the groundwork for a new library service: scholar-practitioner & graduate student attitudes toward altmetrics and the curation of online profiles. Evidence Based Library and Information Practice, 11(2): 87-96.
Rehemtula, S., Rosa, M. D. L., Leitão, P., & Avilés, R. A. 2014. Altmetrics in institutional repositories: new perspectives for assessing research impact. Libraries in the Digital Age (LIDA) Proceedings, 13.
Roemer, Robin Chin and Rachel Borchardt 2013. Institutional Altmetrics and Academic Libraries. Information Standards Quarterly, Summer 2013, 25(2): 14-19.
Roemer, R. C., & Borchardt, R. 2015. . Altmetrics and the Role of Librarians. Library Technology Reports, 51(5): 31-37.
Schloegl, C., & Gorraiz, J. 2010. Comparison of citation and usage indicators: the case of oncology journals. Scientometrics, 82(3): 567-580.
Secker, J. 2008 “Case study 5: libraries and Facebook. LASSIE: Libraries and Social Software in Education”, Centre for Distance Education, University of London, London.
Sheikh, A., Syed, K. A., & Naseer, M. M. 2016. Use of social media tools by reputed University libraries of the world: A comparative study. Pakistan Library & Information Science Journal, 47(2): 45 – 55.
Spink, A., and. B. J. Jansen. 2006 . Searching multimedia federated content web collections.  Online Information Review. 30 (5): 485-495.
Sutton, Sarah W. 2014. "Altmetrics: What Good are They to Academic Libraries?," Kansas Library Association College and University Libraries Section Proceedings. http://dx.doi.org/10.4148/2160-942X.1041.. 4(2): 1 -7 .
Thelwall, M., Haustein, S., Larivière, V. and Sugimoto, CR. 2013 .Do Altmetrics Work? Twitter and Ten Other Social Web Services. PLoS ONE, 8(5): 1- 7 . doi:10.1371/journal.pone.0064841. 
Thelwall, M., & Wilson, P. 2016. Mendeley readership altmetrics for medical articles: An analysis of 45 fields. Journal of the Association for Information Science and Technology.67(8): 1962–1972.
Weller, K. 2015. Social media and altmetrics: an overview of current alternative approaches to measuring scholarly impact. In Incentives and Performance (pp. 261-276). Springer International Publishing.
Yi, K., J. Behesht, J. E. Leide, and A. Large. 2006. User search behavior of domain- specific information retrieval systems: an analysis of the query logs from psycINFO and ABC-Clio’s Historical Abstracts/America: history and life. American Society for Information Science and Technology. 57 (7): 1208.
Zahedi, Z., Costas, R., & Wouters, P. 2014, “How well developed are altmetrics? A cross-disciplinary analysis of the presence of ‘alternative metrics’ in scientific publications”, Scientometrics, 101 (2): 1491-1513.
مدیریت اطلاعات
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 4
شهریور 1396
صفحه 77-105
  • تاریخ دریافت: 03 فروردین 1396
  • تاریخ بازنگری: 03 خرداد 1396
  • تاریخ پذیرش: 03 مرداد 1396