اصول اخلاقی انتشار مقاله

نشریه علمی «مدیریت اطلاعات» خود را ملزم به رعایت اصول ارزش‌های اخلاق حرفه‌ای می‌داند. اگر چه این نشریه هنوز به عضویت قطعی کمیته بین‌المللی اخلاق در انتشارات (COPE) در نیامده است ولی از راهنمایی آن ها در این حرکت ارزشمند مدد جسته و خود را متعهد به اصول زیر می داند؛

*** اصول اخلاقی نشر (COPE) ***

 سردبیر

  • مسئولیت مطالب چاپ شده در نشریه را بر عهده دارد.

  • در راستای نیازهای خوانندگان و نویسندگان و نیاز علمی کشور تلاش کند.

  • تلاش خود را در نائل شدن به اهداف و چشم انداز نشریه بگمارد.

  • با توجه به روندهای موجود از کیفیت مطالب چاپی اطمینان حاصل کند.

  • یکپارچگی پیشینه آکادمیک مجله را حفظ کند.

  • از تحت شعاع قرار گرفتن استانداردهای اخلاقی و فکری توسط نیازهای مالی جلوگیری کند.

  • همواره تصحیحات، توضیحات، پس گیری مقالات، و معذرت خواهی در صورت نیاز را با علاقه ارائه دهد.

نویسندگان

  • مقاله ارسالی و یا محتوای آن نباید قبلا در نشریه ای به چاپ رسیده باشد و یا همزمان به نشریه دیگری ارسال شود و در صورت پذیرش در مجله، نباید در جای دیگری ارائه و یا چاپ شود

  • تهیه مقاله باید عاری از هرگونه عمل غیراخلاقی شامل "جعل داده"، "تحریف واقعیات"، "دزدی علمی در ارائه تحلیل" یا اجرای آزمایش و بررسی آرای دیگران"، و یا در بیان نتایج تحقیق باشد. در صورتی که اعضای تحریریه نسبت به رعایت امور اخلاقی دچار تردید باشند، نویسنده مجاز است به اتهامات آنها پاسخ دهد و درخواست رسیدگی دقیق و سریع کند.

  •  فهرست نام نویسندگان باید دقیقا نشان دهد که کار تحقیق را چه کسی انجام داده و چه کسی مقاله را نوشته است. ذکر فرد مسئول و همکاران در مقاله و دقت در عدم وجود اسامی غیرمرتبط ضروری است. فرد مسئول مقاله کسی است که در تهیه، آماده سازی، طراحی و اجرای مقاله سهم عمده را به عهده داشته است و سایر نویسندگان نیز به عنوان همکار در مقاله ذکر می شوند و نویسنده اصلی مقاله می بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات تمامی نویسندگان و عدم وجود نامی غیر از نویسندگان مقاله اطمینان حاصل کند.

  • اطلاعات شخصی نویسندگان مقالات برای تمامی افرادی که به آن دسترسی دارند مانند سردبیر، اعضای تحریریه، مدیرداخلی و اجرایی نشریه محرمانه بوده و در هر زمانی از آن محافظت می شود.

  • مقالات ارائه شده توسط نویسندگان، می بایست کار خود نویسنده ارائه کننده مقاله باشد و هرگونه استفاده از تحقیقات سایر افراد با ذکر منبع در مقاله آورده شود.

  • نویسنده  و افرادی فعال در نشریه (سردبیر مجله، اعضای هیئت تحریریه، مدیرداخلی ویراستار و ناشر) می بایست قوانین و منشور اخلاقی  نشریه را قبول کرده و  در آن به توافق رسیده باشند. منشور اخلاقی در COPE، راهنمای نویسندگان و عوامل فعال در نشریات است. 

  • مسئولیت گزارش تعارض احتمالی منافع و حامیان مالی پژوهش به عهده نویسنده مسئول است.

  • مسئولیت تأخیر در پاسخ به اصلاحات خواسته‌شده در زمان مقرر بر عهده خود نویسنده است.در صورت بازپس گرفتن مقاله پس از ارسال به داوری و یا ارسال همزمان مقاله برای دو یا چند مجله، مقاله نه تنها چاپ نخواهد شد بلکه اسامی نویسندگان به‌دلیل اتلاف هزینه‌های مادی و معنوی نشریه، در لیستی ثبت خواهد شد تا دیگر مقاله‌ای از این نویسندگان منتشر نشود.

  • نویسنده  موظف است در صورت نیاز، داده‌های خام، مصاحبه‌ها و یا پرسشنامه‌ها و سایر ابزار به‌کار رفته در تحقیق را ارائه  و معرفی نماید. فرد مسئول مقاله کسی است که در تهیه، آماده‌سازی، طراحی و اجرای مقاله سهم عمده را به عهده داشته است و سایر نویسندگان نیز به عنوان همکار در مقاله ذکر می‌شوند.

  • نویسنده اصلی مقاله باید در خصوص نام و اطلاعات تمامی نویسندگان اطمینان حاصل کند و یک نسخه از مقاله ارسالی به مجله را برای سایر نویسندگان همکار ارسال کند و رضایت آنها را برای ذکر عنوان به شکل نویسنده همکار اخذ نماید. مسئولیت صحت و سقم مطالب مقاله به‌لحاظ علمی و حقوقی و مسئولیت آراء و نظرات ارائه شده به‌عهده نویسنده‌ مسئول است.

داوران

  • تنها به داوری نسخ اولیه ی مقاله هایی بپردازند که در حیطه ی توانایی حرفه ای آنان می گنجد و همچنین قادر به انجام آنها در زمان معلوم هستند.

  • به محرمانه بودن اطلاعات داوری همتا احترام گذاشته و هیچ یک از اطلاعات نسخ اولیه را در هر یک از مراحل داوری فاش نکنند.

  • از اطلاعات به دست آورده هنگام داوری به نفع خود یا هر شخص یا سازمان دیگری استفاده نکنند و همچنین از این اطلاعات برای آسیب زدن و یا بی اعتبار جلوه دادن دیگران استفاده ننمایند.

  • اجازه ندهند که داوری آنها تحت تاثیر مسایلی چون ملیت، مذهب، باورهای سیاسی، جنسیت و یا دیگر مسایل این چنینی مربوط به نویسنده قرار گیرد.

  • در نقد ها بی طرف و سازنده باشند و  از خشونت کلامی، اصطلاحات زننده و توهین آمیز پرهیز کنند.

  • درک صحیحی از دو طرفه بودن فرآیند داوری همتا داشته و سهم خود از کار را در زمان مشخص شده انجام دهند.

  • جعل هویت شخصی دیگر در حین فرایند داوری سوء رفتار و بسیار جدی تلقی می شود.

  • سازنده و بی طرف بوده و نویسندگان را از نظرات سازنده خود برای بهتر کردن نسخه اولیه آگاه سازند.

  • از  ارائه نظرات توهین آمیز و اتهامات بی پایه و اساس خودداری کنند.

  • از حساسیت های ناشی از موارد مرتبط با زبان، به خصوص در مورد نویسندگانی که به زبان مادری خود نمی نویسند، آگاهی کامل داشته باشند.

  • گزارش را به نحوی ننویسند که به گونه ای منفی و غیر عادلانه در مورد شخص خاصی باشد.

  • اطمینان حاصل کنند که نظرات و پیشنهاداتشان برای سردبیر مجله و نویسنده نسخه اولیه، هماهنگ و یکسان باشند.

  • از پیشنهاد استناد به کار خود داور، تنها برای بالا بردن میزان استنادات مقاله خود، پرهیز کنند.

  • اگر از سوی نشریه در مورد داوری آنها تماس گرفته شد بلافاصله پاسخگو باشند و اطلاعات مورد نیاز را ارائه دهند.

  • گزارش آماده شده توسط داوران دیگر را مطالعه کنند تا درک آنان از موضوع و تصمیم حاصل شده افزایش یابد.

  • تلاش کنند تا خود را با درخواست های مجله، مبنی بر اصلاح گزارش خود و یا تسلیم مجدد نسخه اولیه داوری شده، تطبیق دهند.  

 فرایند داوری

  • داوران در زمان مشخص شده پاسخگو باشند، به خصوص اگر قادر به انجام داوری نیستند.

  • داوران اگر توانایی حرفه ای لازم را برای انجام داوری ندارند اطلاع دهند.

  • داوران تنها در صورتی با داوری موافقت کنند که توانایی انجام آن تحت یک جدول زمان تفاهم شده را داشته باشند.

  • اگر داور به هر نحوی در پژوهش نقشی داشته است، از داوری آن پرهیز کنند.

  • اگر خود پژوهشی، شبیه به نسخه اولیه ارائه شده، در دست انجام دارند و یا به مجله دیگری ارائه کرده اند، از داوری کار خودداری کنند.

  • اطمینان حاصل کنند که پیشنهادات آنان مبنی بر داور جایگزین بر طبق تناسب آنان و نه موارد شخصی باشد.

  • نسخ اولیه ای را که پیشتر برای مجلات دیگر داوری کرده اند بطور کامل از ابتدا داوری کنند چرا که امکان تغییرات زیادی بین دو ارائه مختلف وجود دارد.

  • در موارد ناسازگاری در داوری، از خط مشی مجله پیروی شود.

  • اگر قادر به داوری در مورد تمام قسمت های نسخه اولیه نیستند بلافاصله به مجله اطلاع دهند.

  • اگر هنگام داوری با ناسازگاری مواجه شدند که هنگام قبول کار آشکار نبود بلافاصله به نشریه اطلاع دهند.

  • کل نسخه اولیه ارائه شده و نقدهای آن را محرمانه نگه دارند.

  • از تماس با نویسندگان کار بدون کسب اجازه از مجله خودداری نمایند.

  • از روی قصد داوری را طولانی تر از حد زمان بندی تعیین شده نکنند.

  • اگر هنگام داوری به بی قاعدگی خاص و یا نکته اخلاقی در مورد جنبه های مختلف کار برخوردند، بلافاصله به نشریه اطلاع دهند.

  • اطمینان حاصل کنند که داوری آنان بر اساس خصوصیات کار ارائه شده و نه تحت تاثیر مسائل شخصی، مالی و یا ناسازگاری های دیگر باشد.

سرقت علمی و ادبی

  •  ثبت مقاله در سامانه نشریه مدیریت اطلاعات با ارسال ایمیل به کلیه نویسندگان مقاله اطلاع داده خواهد شد؛ بدیهی است درج نام نویسندگان در مقاله به منزله نقش اساسی ایشان در تدوین مقاله است، در صورتیکه نویسندگان مقاله در تدوین مقاله نقشی نداشته‎اند و از نام آنها سوءاستفاده شده است، لازم است مراتب را بلافاصله از طریق ایمیل دریافتی اطلاع دهند.
  • همه نویسندگان مقاله در مورد اصالت اثر مسئول هستند.

  • حق ارزیابی موارد سرقت علمی برای نشریه محفوظ است.

سرقت علمی شکل­ های گوناگونی دارد از جمله؛

     -   ثبت مقاله دیگری به نام خود.

     -   درج نام نویسندگان و پژوهشگرانی که در مقاله نقشی نداشته اند.

     -   کپی برداری یا تکرار بخش‌های قابل ­توجهی از مقاله دیگر (حتی اگر مقاله کپی شده مربوط به یکی از نویسندگان مقاله جدید باشد).

     -   طرح نتایج حاصل از پژوهش­های دیگران به نام خود.

     -   چاپ مکرر مقاله توسط نویسنده واحد در چند نشریه.

     -   بیان نتایج نادرست و خلاف یافته‎های علمی یا تحریف نتایج حاصل از پژوهش.

     -   استفاده از داده‎های نامعتبر یا دستکاری در داده‎های پژوهش.

 موارد سرقت علمی توسط مسئولان نشریه بررسی و برای حراست از اعتبار و زحمات دیگر پژوهشگران، بدون هیچ تساهل و چشم‎پوشی با توجه به میزان سرقت علمی به شرح ذیل برخورد قانونی می‌شود؛

  1.  مقاله رد خواهد شد و در صورت چاپ از روی سایت‎ها برداشته خواهد شد.
  2. طی یک نامه رسمی پرونده سرقت علمی با سایر دانشگاه‎ها و نشریه‎های داخلی و خارجی مرتبط به اشتراک گذاشته خواهد شد.
  3. مراتب طی یک نامه رسمی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC)، دانشگاه‎ها، موسسه‎ها، نشریه‎ها و هر محلی که نویسندگان از امتیاز چاپ این مقاله استفاده کرده‎اند، اطلاع داده خواهد شد.