نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صدیقه احمد فصیح ¹
• مریم ناخدا ²
• محمد رضا اسماعیل گیوی ²
• فهیمه باب الحوائجی ³

¹ دانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

² استادیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد ، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش، ارائه مدل مدیریت بحران برای پیشگیری و مقابله با بحران در سازمان‌های اسنادی (آرشیوی) کشور است. روش پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام‌شده است. داده‌ها با استفاده از مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته عمیق گردآوری گردید. جامعه پژوهش، شامل 20 نفر از متخصصان مدیریت بحران و نیز مدیران مراکز آرشیوی در ایران بودند و از نمونه‌گیری هدفمند برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان استفاده شد. تحلیل داده در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام شد. یافته‌های مدل پارادایمی حاصله، شامل بخش‌های شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ای و نیز پیامد حاصل از آن‌ها است. شرایط علی در دو مقوله بحران‌های داخلی، بحران خارجی مانند بحران‌های طبیعی و بحران‌های انسان‌ساخت جای گرفته است. شرایط مداخله‌گر و زمینه‌ها از مقوله‌هایی ازجمله عدم آموزش‌ تخصصی کارکنان، عدم وجود شرایط محیطی مناسب و مکانیسم‌های مدیریتی (ایجاد انگیزه در کارکنان)؛ محل ساختمان آرشیو؛ استفاده از انواع تجهیزات آرشیوی برای مقابله با آتش‌سوزی، استفاده از نقشه بحران در حین بحران و مسائل مرتبط با نیروی انسانی تشکیل‌شده است. برای پیشگیری و مقابله با بحران در آرشیوها، لازم است راهبردهایی چون آموزش نوین تاب‌آوری، آموزش نحوه استفاده اسناد برای کاربران؛ تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی، استانداردسازی ساختمان و تجهیزات (عدم استفاده از اسکلت فولادی در ساختمان آرشیو، استفاده از اسکلت بتون مسلح و نیز استفاده از دیوارها و درها و کف‌ها پوش‌های ضد حریق) در ساختمان آرشیو اتخاذ شود. درنهایت پیامد اجرای فرایند مدیریت بحران در آرشیوهای ایران، کاهش و یا از بین رفتن اثرات بحران‌های داخلی و خارجی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

• آرشیوها
• روش داده بنیاد
• مدیریت پیش از بحران
• مدیریت حین بحران

عنوان مقاله [English]

Presenting a Crisis Management Model in Iran’s Archival Centers: Pre-crisis and Confronting Stage

نویسندگان [English]

• . . ¹
• . . ²
• . . ²
• . . ³

¹ .

² .

³ .

چکیده [English]

The purpose of this research is to present a crisis management model in the archival centers of Iran during the pre-crisis and confronting stage. The present study was conducted with a qualitative approach using the grounded theory method. Data was collected using semi-structured interviews. Data saturation was a major factor in determining sample size. The research population included 20 crisis management specialists and managers of archives in Iran. Data analysis was performed in three stages: open, axial, and selective coding. The paradigmatic model derived from the findings of the research includes the sections of the causal conditions, strategies, intervening conditions and the underlying conditions and their outcomes. The causal conditions are located in two categories of internal crises such as biological crises and lack of proper management, and external crises such as natural disasters, fires and human-made crises. Intervener conditions and backgrounds include categories such as lack of specialist staff training, lack of appropriate environmental conditions and management mechanisms, archival building, use of the crisis map during a crisis, and use of a variety of archival equipment to confront with fire, and human resources issues. To prevent and confront the effects of the crisis in archives, some strategies are required such as modern education for resilience, teaching how to use records, decision-making in crisis conditions standardizing buildings and equipment (non-use of steel skeletons in building archives, use of concrete skeletons Armed or metal, as well as the use of walls and doors and floors of anti-fire covers) in the building of archives and the establishment of multi-layer protective systems for the protection of documents.

کلیدواژه‌ها [English]

• Archives
• Grounded theory method
• Pre-crisis management